Bạn có kế hoạch lắp ráp một bộ máy tính mới nhưng lại băn khoăn không biết nên lựa chọn RAM như thế nào? Hoặc bạn đang muốn nâng cấp RAM nhưng cảm thấy choáng ngợp trước vô số lựa chọn hiện có trên thị trường?
Trong bất kỳ tình huống nào, việc tìm một thanh RAM phù hợp với yêu cầu cá nhân và làm bạn hài lòng không phải là nhiệm vụ dễ dàng.
Thị trường hiện nay đầy rẫy các thương hiệu RAM danh tiếng, đặt ra câu hỏi lớn: chọn RAM DDR4 hay chuyển lên DDR5? Bạn cần bao nhiêu dung lượng? Và làm thế nào về độ trễ và tần số hoạt động?
Bài viết này PCMag sẽ giải đáp mọi thắc mắc của bạn, cung cấp hướng dẫn chi tiết nhất để mua RAM đúng cách.
Những tiêu chí mua RAM máy tính
Khi bạn dự định mua mới hoặc nâng cấp RAM, có rất nhiều yếu tố cần được cân nhắc. Mỗi yếu tố này có thể tác động đáng kể đến lựa chọn cuối cùng của bạn.
1. Khả năng tương thích với bo mạch chủ
Để bắt đầu, bạn cần kiểm tra thông số kỹ thuật của bo mạch chủ để xác định loại RAM mà nó hỗ trợ. Nếu bạn đang lên kế hoạch xây dựng một PC mới từ đầu, việc mua bo mạch chủ trước và sau đó là RAM là cách tiếp cận lý tưởng.
Từ việc đánh giá khả năng tương thích của bo mạch chủ, bạn sẽ biết được liệu cần sử dụng RAM DDR4 hay DDR5, cũng như dung lượng và tần số tối đa mà bo mạch chủ có thể hỗ trợ.
Để đảm bảo hiệu suất tốt nhất và khả năng sử dụng lâu dài, việc chọn một bo mạch chủ hỗ trợ DDR5 là lựa chọn tốt nhất. Tuy nhiên, nếu bạn đang làm việc với ngân sách eo hẹp và chỉ cần một hệ thống máy tính tầm trung, DDR4 là lựa chọn đáp ứng nhu cầu.
2. Bạn sẵn sàng đầu tư bao nhiêu?
Trong việc xác định ngân sách, quan trọng là bạn cần biết mình sẵn lòng chi bao nhiêu tiền cho việc mua RAM. Với RAM DDR5 hiện tại có giá thành cao hơn DDR4, bạn sẽ được đổi lại bằng hiệu suất cao hơn.
3. Có bao nhiêu mô-đun bộ nhớ?
RAM thường được bán theo bộ, với các cấu hình khác nhau, chẳng hạn như một bộ có thể bao gồm 2 hoặc 4 thanh RAM. Chẳng hạn, nếu bạn mua một bộ 16GB RAM DDR5, kit gồm 2 mô-đun có nghĩa là bạn sẽ có 2 thanh RAM, mỗi thanh 8GB.
Trước khi bạn quyết định mua số lượng RAM, hãy kiểm tra bo mạch chủ của bạn hỗ trợ bao nhiêu khe cắm DIMM. Điều này sẽ giúp bạn xác định được bạn có thể lắp bao nhiêu thanh RAM.
Khuyến khích bạn mua một bộ gồm ít nhất 2 thanh RAM để tận dụng khả năng hoạt động kênh đôi (dual-channel) của RAM, nhờ đó cải thiện hiệu suất.
Nếu bo mạch chủ của bạn có 4 khe DIMM, hãy đảm bảo rằng bạn đã tham khảo sách hướng dẫn của nhà sản xuất để biết các khe cắm nào hỗ trợ chế độ dual-channel trước khi lắp RAM.
4. AMD EXPO và Intel XMP
Cả AMD EXPO và Intel XMP đều nhằm mục đích chỉnh sửa cài đặt bộ nhớ mặc định để nâng cao hiệu suất RAM bằng cách tăng tần số và giảm độ trễ.
Nhờ các cấu hình sẵn có từ AMD EXPO và Intel XMP, việc “ép xung” RAM trở nên dễ dàng hơn mà không yêu cầu người dùng phải tự tay điều chỉnh các thông số kỹ thuật như điện áp, tốc độ xung nhịp, hoặc độ trễ. Bạn chỉ việc chọn lựa một trong những cài đặt đã được nhà sản xuất đề xuất.
Điều này dẫn đến câu hỏi: Nên chọn AMD EXPO hay Intel XMP? Bạn có thể sử dụng RAM AMD EXPO trên bo mạch chủ Intel và ngược lại, với việc cả hai loại RAM đều có thể hoạt động mượt mà. Bạn chỉ cần vào BIOS và kích hoạt công nghệ EXPO hoặc XMP để cải thiện hiệu suất RAM.
Do đó, lựa chọn giữa AMD EXPO và Intel XMP cuối cùng sẽ phụ thuộc vào sở thích cá nhân của bạn.
5. Thông số kỹ thuật
Mỗi thanh RAM mang theo các thông số kỹ thuật riêng biệt. Do đó, trước khi quyết định mua RAM, bạn cần hiểu rõ các thông số này và biết được vai trò của chúng trong việc cải thiện hiệu suất của mô-đun RAM.
5.1 Dung lượng
Điều đầu tiên và cũng là yếu tố quan trọng nhất cần xem xét là dung lượng RAM. Bạn cần bao nhiêu dung lượng RAM để đáp ứng nhu cầu cá nhân và công việc của mình? Đối với việc sử dụng máy tính cho các công việc cơ bản như duyệt web, xem phim, hoặc chơi các tựa game không yêu cầu cấu hình cao, 8GB RAM thường là đủ. Ngược lại, để xây dựng một máy tính chơi game, bạn sẽ cần ít nhất là 16GB RAM.
Về việc chọn tốc độ hay dung lượng RAM, trong trường hợp bạn là người đam mê chơi game nặng hoặc thường xuyên làm việc với đồ họa và muốn máy của mình luôn hoạt động trơn tru, thì 32GB RAM sẽ là lựa chọn hợp lý.
Cơ bản, nhu cầu dung lượng RAM của bạn hoàn toàn phụ thuộc vào loại tác vụ bạn thực hiện hàng ngày. Và một điều không thể phủ nhận là bạn càng cần nhiều dung lượng RAM, chi phí bạn phải bỏ ra cũng càng cao. Vì vậy, việc cân nhắc giữa tài chính và nhu cầu sử dụng là cần thiết.
5.2 Xung nhịp (tần số)
Khi bạn xem xét một thanh RAM, tần số thường được ghi cùng với tên sản phẩm (ví dụ: CORSAIR Vengeance RGB DDR5-6000). Số “6000” chỉ tần số làm việc của RAM, với đơn vị đo là MHz. Điều này chỉ ra số lần RAM có thể thực hiện các chu kỳ đọc/ghi dữ liệu trong một giây.
Cụ thể hơn, sau khi dữ liệu được chuyển tới RAM, nó sẽ thực hiện chu kỳ đọc hoặc ghi. Tần số, tức là số lần RAM có thể hoàn thành chu kỳ này mỗi giây, cho ta biết về khả năng xử lý của nó. Như vậy, với thanh RAM CORSAIR Vengeance RGB DDR5-6000, nó có khả năng thực hiện tới 6 tỷ chu kỳ đọc/ghi mỗi giây.
Mặc dù tần số cao có nghĩa là RAM hoạt động nhanh hơn, nhưng đó không phải là yếu tố duy nhất quyết định tốc độ của RAM.
5.3 Độ trễ (CAS)
Độ trễ CAS (Column Access Strobe) chỉ thời gian trễ từ khi RAM nhận lệnh từ CPU đến khi nó bắt đầu thực hiện lệnh đó. Độ trễ này thường được thể hiện qua một chuỗi các số, cách nhau bởi dấu gạch ngang.
Chẳng hạn, độ trễ của thanh RAM CORSAIR Vengeance RGB DDR5-6000 là 36-36-36-76. Mỗi con số trong chuỗi này đều thể hiện một loại thời gian trễ cụ thể, thường được hiểu như sau (theo thứ tự từ trái sang phải):
- Độ trễ CAS (Column Access Strobe Latency)
- Thời gian chờ từ Row Address đến Column Address (Row Address to Column Address Delay)
- Thời gian chuẩn bị dòng (Row Precharge Time)
- Thời gian dòng hoạt động (Row Active Time)
Khi lựa chọn RAM, việc xem xét cả tần số và độ trễ là quan trọng để đánh giá hiệu suất của nó một cách toàn diện. Một thanh RAM có tần số cao nhưng độ trễ cũng cao có thể không phải là lựa chọn lý tưởng. Do đó, bạn cần cân nhắc cả hai yếu tố này để chọn được thanh RAM phù hợp nhất.
5.4 Điện áp
Sự xuất hiện của chuẩn DDR5 đã giảm bớt mối quan tâm về điện áp đầu vào. Tổng quan, RAM DDR5 sử dụng điện ít hơn so với các thế hệ RAM trước đó. Điện áp trở thành một yếu tố quan trọng khi bạn mua RAM, nhất là khi bạn dự định ép xung nó.
Trong quá trình ép xung RAM, việc tăng điện áp đầu vào là cần thiết để cải thiện hiệu suất. Do đó, một điện áp đầu vào thấp ban đầu sẽ cung cấp dư địa lớn hơn cho việc ép xung một cách an toàn.
6. Một số yếu tố khác
Bên cạnh các thông số kỹ thuật, tính năng cũng là yếu tố quan trọng cần xem xét khi bạn lựa chọn mua RAM.
6.1 Heatspreader
Vai trò của Heatspreader khá đơn giản nhưng hiệu quả. Nó giúp phân tán nhiệt độ sinh ra từ các chip bộ nhớ, hỗ trợ cho hệ thống làm mát của máy tính hoạt động hiệu quả và nhanh chóng hơn.
Bằng cách giảm nhiệt độ cho chip bộ nhớ, Heatspreader giúp RAM duy trì hoạt động ổn định. Không chỉ có chức năng làm mát, các nhà sản xuất cũng thiết kế Heatspreader với mục đích tạo ra diện mạo độc đáo và nổi bật cho thanh RAM.
Đối với đa số, các thanh RAM trên thị trường đều đi kèm với Heatspreader, trừ khi bạn đang tìm kiếm một lựa chọn giá rẻ hơn.
6.2 Chiều cao
Có thể dường như không quá quan trọng, nhưng việc kiểm tra chiều cao của thanh RAM trước khi mua là điều cần thiết, đặc biệt khi bạn định xây dựng một bộ máy tính Mini-ITX nhỏ gọn có hệ thống tản nhiệt lớn. Điều này bởi vì nếu không đảm bảo được khoảng trống cần thiết để lắp đặt RAM, bạn có thể sẽ phải đối mặt với việc phải trả lại sản phẩm.
Do đó, luôn kiểm tra và đảm bảo chiều cao của RAM phù hợp với không gian bên trong máy tính của bạn. Đối với những hệ thống có không gian hạn chế, RAM dạng low-profile, với kích thước nhỏ gọn hơn, sẽ là lựa chọn tốt nhất, mà không làm ảnh hưởng đến hiệu suất hay bất kỳ khía cạnh nào khác của RAM.
6.3 Đèn LED
Ngoại hình không trực tiếp ảnh hưởng đến hiệu suất của RAM, nó lại mang một giá trị đặc biệt đối với game thủ và những người muốn có một bộ PC với diện mạo bắt mắt. Do đó, yếu tố RGB của RAM cần được xem xét nếu bạn muốn tạo nên sự hấp dẫn cho hệ thống của mình.
Thanh RAM tích hợp RGB chắc chắn sẽ có giá cao hơn so với những thanh RAM không có đèn LED. Tuy nhiên, mức chênh lệch giá không quá lớn và được coi là hoàn toàn xứng đáng với giá trị thẩm mỹ mà nó mang lại.
6.4 Khả năng ép xung
Trong phần về điện áp, đã có nhắc đến việc ép xung RAM. Tuy nhiên, để có thể ép xung, RAM cần phải hỗ trợ tính năng này ngay từ đầu.
Một thanh RAM muốn ép xung hiệu quả cần có điện áp đầu vào ổn định để có thể tăng cao một cách an toàn. Khi ép xung, RAM sẽ tạo ra nhiều nhiệt hơn, do đó cần có một bộ tản nhiệt chất lượng để giải quyết lượng nhiệt này.
Khả năng ép xung của RAM không chỉ liên quan đến điện áp đầu vào và hệ thống tản nhiệt mà còn phụ thuộc vào bo mạch chủ, bởi bo mạch chủ quyết định mức tần số tối đa mà RAM có thể đạt được.
7. Tổng Kết
Sau khi đọc bài viết này, bạn chắc chắn đã thu thập được đủ thông tin cần thiết và có thể chọn lựa những thanh RAM ưng ý, đáp ứng tốt với nhu cầu cá nhân của mình.
