Hiệu năng của máy tính bạn phụ thuộc rất lớn vào RAM. Khi RAM hoạt động chậm hoặc không cung cấp đủ bộ nhớ, máy tính hoặc laptop sẽ gặp khó khăn trong việc chạy các phần mềm hoặc ứng dụng bạn cần sử dụng.
Trong vài năm qua, RAM DDR4 đã trở thành lựa chọn phổ biến cho hầu hết máy tính, với khả năng đạt tốc độ lên đến 5000MHz hoặc cao hơn và dung lượng tối đa có thể đạt 128GB.
Vào năm 2021, DDR5 được giới thiệu và dần dần trở nên phổ biến, được các dòng bộ vi xử lý mới nhất hỗ trợ, bao gồm chip Intel thế hệ thứ 12 và thứ 13 cũng như chip Ryzen 7000-series.
DDR5 SDRAM mang lại tốc độ cơ sở cao hơn, hỗ trợ cho các mô-đun DIMM với dung lượng lớn hơn và hiệu quả năng lượng cao hơn so với DDR4. Tuy nhiên, DDR4 vẫn giữ được ưu thế với độ trễ thấp hơn và độ ổn định cao hơn.
Trong bối cảnh mà RAM DDR4 vẫn còn được sử dụng rộng rãi trên nhiều PC và laptop, câu hỏi đặt ra là liệu việc chuyển đổi sang DDR5 có thực sự đáng giá hay không. Bài viết này PCMag sẽ so sánh và phân tích giữa hai thế hệ RAM mới nhất, DDR4 và DDR5, để cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn.
So sánh DDR4 vs DDR5 SDRAM
Tốc độ
Hiệu suất của máy tính bị hạn chế bởi tốc độ xung nhịp của nó và khả năng RAM truy cập vào bộ nhớ mỗi giây. Tốc độ xung nhịp cơ bản của DDR4 là 2133MHz, trong khi DDR5 bắt đầu ở một tốc độ tiêu chuẩn cao hơn là 4800MHz.
Để tăng tốc độ xung nhịp của RAM, bạn có thể sử dụng XMP (eXtreme Memory Profile) qua cài đặt BIOS. Tuy nhiên, dù bạn có nâng cấp RAM DDR4 đến mức cao nhất, nó vẫn không thể sánh được với tốc độ mà thế hệ DDR5 mang lại.
Một điểm cải tiến đáng chú ý khác của DDR5 so với DDR4 là tốc độ truyền dữ liệu. Với kiến trúc Alder Lake thế hệ thứ 12 của Intel, DDR4 và DDR5 có tốc độ truyền dữ liệu lần lượt ở mức 3200 MT/s (Megatransfers per second) và 4800 MT/s.
Chuyển đổi sang đơn vị GB/s, tỉ lệ truyền dữ liệu của DDR5 và DDR4 là 38.4 GB/s (Gigabytes per second) và 25.6 GB/s, tương ứng. Điều này có nghĩa là tốc độ dữ liệu của DDR5 có thể vượt trội lên tới 50% so với DDR4.
Dung lượng bộ nhớ
Trong khi DDR4 chỉ có thể cung cấp dung lượng tối đa 64GB cho mỗi mô-đun, DDR5 nâng cao giới hạn này lên tới 512GB cho mỗi thanh RAM. Tuy nhiên, hiện tại hầu như không có bộ vi xử lý nào trên thị trường hỗ trợ dung lượng cực lớn như vậy.
Để có được một hệ thống với 128GB bộ nhớ, bạn cần sử dụng từ 2 đến 4 mô-đun DIMM RAM DDR4. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của chuẩn DDR5, chúng ta có thể hy vọng rằng các bộ vi xử lý trong tương lai sẽ được thiết kế để tận dụng tối đa khả năng của DDR5.
Hiện nay, chip Intel thế hệ 12 và 13, cùng với chip AMD dòng mobile 6000-series và desktop 7000-series, đều chỉ hỗ trợ dung lượng RAM tối đa là 128GB cho DDR5. Để có được dung lượng 128GB, cần phải lắp đặt 4 thanh RAM.
Độ trễ
Độ trễ là một lĩnh vực mà DDR4 thể hiện ưu thế so với DDR5 SDRAM. RAM, về bản chất, đóng vai trò như một kho lưu trữ tạm thời cho CPU, giúp máy tính có khả năng truy cập nhanh chóng vào các tác vụ thường xuyên được thực hiện (tương tự như việc bạn mở nhiều tab Google Chrome cùng lúc). Độ trễ càng thấp, CPU càng có thể nhanh chóng truy cập vào dữ liệu tạm thời trong RAM để xử lý các tác vụ.
Tổng độ trễ phụ thuộc vào tốc độ của mô-đun DIMM và độ trễ CAS (Column Address Signal). Một giá trị CAS thấp là lý tưởng.
Chẳng hạn, một mô-đun DDR4-3200 với CL20 sẽ có độ trễ CAS là 20. Đối với hầu hết các mô-đun DDR5, độ trễ CAS là khoảng 40, điều này có thể làm giảm tốc độ xung nhịp hiệu quả. Mặc dù DDR5 có khả năng hoàn thành các tác vụ nhanh hơn, nhưng RAM sẽ mất thêm thời gian để nhận biết nó cần thực hiện tác vụ đó. Do đó, một mô-đun DDR4-3200 CL20 có thể cung cấp hiệu suất cao hơn so với mô-đun DDR5-4800 CL40.
Tuy nhiên, độ trễ của RAM DDR5 đang dần được giảm thiểu. Ví dụ, thanh RAM G.Skill Trident Z5 có độ trễ CAS chỉ là 28. Dù vậy, DDR5 vẫn cần thêm thời gian để có thể cạnh tranh với DDR4 về mặt độ trễ.
Khả năng tương thích
Hiện nay, sự hỗ trợ cho chuẩn DDR5 còn khá giới hạn. Chỉ các chip Intel Alder Lake thế hệ 12 và Raptor Lake thế hệ 13, cùng với chip AMD dòng mobile 6000-series và desktop 7000-series mới hỗ trợ mô-đun DDR5.
Trong khi đó, phần lớn các bộ vi xử lý và bo mạch chủ được sản xuất trong khoảng mười năm gần đây đều tương thích với DDR4 SDRAM, bao gồm cả chip Intel thế hệ 12. Chip Intel thế hệ 13 có khả năng hỗ trợ cả DDR4 và DDR5, cho phép sử dụng chúng trên cùng một bo mạch chủ.
Hiện chưa có thông tin xác định liệu chip Intel thế hệ 14 và 15 sẽ hỗ trợ DDR4 hay không. Tuy nhiên, những dòng chip này vẫn còn một thời gian dài nữa mới được ra mắt chính thức.
Về phần mình, các bộ vi xử lý AMD dòng 7000-series chỉ hỗ trợ DDR5 SDRAM. Dù vậy, tại thời điểm hiện tại và trong vài năm tới, DDR4 vẫn sẽ là một lựa chọn đáng giá, trước khi cuối cùng bị thế chỗ hoàn toàn bởi DDR5.
Tiêu thụ điện năng
Mỗi thế hệ RAM mới thường tiêu thụ điện năng ít hơn so với thế hệ trước. DDR5 không chỉ tiếp tục xu hướng này mà còn mang lại những cải tiến về điện áp hoạt động, đóng góp vào hiệu quả năng lượng tốt hơn. Cụ thể, các mô-đun DDR5 hoạt động ở mức điện áp 1.1V, thấp hơn so với mức 1.2V của DDR4.
Dù sự cải thiện về mức tiêu thụ điện năng có vẻ nhỏ, nhưng nó thực sự mang lại sự khác biệt đáng kể đối với thời lượng pin trên điện thoại di động và laptop, giúp chúng hoạt động bền bỉ hơn và kéo dài tuổi thọ của thiết bị.
ECC là một tính năng thường thấy trên RAM dùng cho máy chủ, giúp phát hiện và tự động sửa chữa lỗi, làm giảm nguy cơ gặp phải các sự cố như màn hình xanh hoặc màn hình đen. Điểm đặc biệt của DDR5 là mỗi chip trên thanh RAM đều tích hợp sẵn tính năng ECC, không giống như DDR4, nơi chỉ một chip duy nhất có tính năng này.
Bằng cách này, không chỉ hiệu năng của thanh RAM được bảo toàn, mà còn tăng cường khả năng truy xuất bộ nhớ một cách trực tiếp, giảm bớt gánh nặng cho CPU trong việc quản lý bộ nhớ và từ đó giảm lượng điện năng tiêu thụ.
Hiệu năng
Có thông số kỹ thuật cao hơn là điều đáng mong đợi, nhưng nếu không thể cải thiện hiệu suất thì chúng trở nên ít ý nghĩa. Do DDR5 có độ trễ cao hơn, hiệu suất tổng thể của nó không thực sự nổi bật so với các mô-đun DDR4.
Giá thành
DDR4 đã được giới thiệu và duy trì trên thị trường trong một thập kỷ, do đó giá của nó hiện chỉ bằng một nửa so với DDR5 khi so sánh dung lượng bộ nhớ tương đương. Chẳng hạn, một bộ 32GB (2 x 16GB) DDR4-3600 CL18 của G.Skill Trident có giá khoảng 95 đô la, trong khi bộ 32GB (2 x 16GB) DDR5-6000 CL36 của G.Skill Trident có giá 150 đô la, đắt hơn gần 50%.
Ngoài ra, bo mạch chủ hỗ trợ DDR5 cũng có giá cao hơn so với những bo mạch chủ tương thích với DDR4. Ví dụ, mainboard Asus ROG Strix Z690 có giá cao hơn phiên bản Z590 khoảng 100 đô la.
Tuy nhiên, theo thời gian, giá của các linh kiện thường có xu hướng giảm. Đồng thời, với DDR5 đang dần trở nên phổ biến hơn, giá của DDR4 và các linh kiện tương thích với nó cũng sẽ càng trở nên phải chăng. Do đó, xét về mặt giá thành, DDR4 vẫn là lựa chọn hợp lý hơn.
Benchmarks
PC Specifications
- Processor: Intel i9-12900K
- Motherboard: ROG Maximus Z690 Hero (DDR5) & TUF Z690 Plus Wifi D4 DDR4)
- Graphics Card: GeForce RTX 3080 Ti FE
- SSD: Crucial P5 2TB NVMe SSD
Cinebench R23
Blender
Adobe Photoshop
DaVinci Resolve
Mozilla Compile
Adobe Premiere Pro
Counter-Strike: Global Offensive
Valorant
Far Cry 6
Doom Eternal
Thông số kỹ thuật
| DDR4 | DDR5 | |
| Kích thước UDIMM tối đa | 32GB | 128GB |
| Tốc độ truyền dữ liệu tối đa | 3.2 Gbps | 6.4 Gbps |
| Số bit hỗ trợ (NON ECC) | 64-bits | 64-bits(2×32-bit) |
| Số kênh | 1 | 2 |
| Chiều dài Burst | BL8 | BL16 |
| Điện áp | 1.2V | 1.1V |
| Xung nhịp | 3200MHz | 4800 – 6400MHz |
| CRC | Ghi | Đọc/ghi |
| Tìm nạp trước | 8n | 16n |
| Mật độ thiết bị | Tối đa 16GB | 64GB |
| Max Die Density | 16 GBit | 64 GBit |
| Băng thông | 25.6GB/s | 32GB/s |
Có nên nâng cấp lên RAM DDR5 không?
Hiện nay, RAM DDR5 trên thị trường đang gặp phải tình trạng khan hiếm, và giá của nó cao hơn khoảng 80% so với dự đoán ban đầu là chỉ 60%. Nhiệt độ phát ra cũng là một vấn đề cần quan tâm với DDR5, nhưng điều này không phải là mối lo nếu máy tính có hệ thống làm mát hiệu quả.
Các máy tính được lắp ráp trước năm 2015 chủ yếu sử dụng chuẩn DDR4, và lựa chọn RAM DDR4 tốt nhất có thể giúp máy của bạn hoạt động ổn định thêm vài năm nữa. Tuy nhiên, nếu bạn muốn xây dựng một máy tính bền vững và không cần nâng cấp sớm, DDR5 có thể là sự chọn lựa đáng cân nhắc.
Các dòng CPU Intel thế hệ 12 và 13, cũng như Ryzen 7000-series, đã khiến cho PC trở nên nhanh và mạnh mẽ hơn trước. Mới đây, giá của các chip này cũng đã bắt đầu giảm. Máy tính trong tương lai có thể chủ yếu hỗ trợ DDR5, do đó, nếu bạn đã có máy tính sử dụng RAM DDR5, việc nâng cấp sau này sẽ trở nên dễ dàng hơn mà không gặp nhiều khó khăn.
